BESİ
BÜYÜKBAŞ
LİNK
SIMMENTAL (SİMENTAL)
Swiss Fleckvieh (SF), Spotted cattle (Doğu Avr.)
| BLACK SIMMENTAL |
| YAYGIN TİP SIMMENTAL |
Simental sığır ırkının anavatanı İsviçre‘dir. Simental hem
süt ve hemde etçi olmalarından dolayı kombine bir sığır
ırkıdır. Dünyada bir çok ülkede yetiştirilmektedir.
Kombine bir sığır ırkı olması dolayısıyla bazı ülkelerde
eti bazılarındada sütü için yetiştirilmektedir.
Simental Sığır Irkının Özellikleri
Simental sığırlarının kıl renkleri sarı-beyaz veya kırmızı-
beyaz alacadır. Simental sığır ırkının genelinde baş,
ayaklarının alt kısımları ve karın altlarına beyaz renk
hakimdir. Yeni doğmuş simental buzağı ve genç simental
danalarda vücut kılları biraz karışık ve uzundur. Zamanla
görünüm değişir.
Simental sığır ırkları kombine bir sığır olduğu için vücudu
dolgun görünümlüdür. Simental dana ve tosunlar; adeleleri
gelişmiş bir sığır ırkıdır. Kombine bir sığır ırkı ( hem et ve
süt ırkı ) olduğu çıplak gözle bile görülebilir.
Simental ineklerinde meme yapısı geniş ve dolgundur.
Hollanda inekleri kadar olmasa bile simental inekte süt
damarları gelişmiştir.
Simental boğa ve simental ineklerde kısa boynuz mevcuttur.
Boynuz renkleri kirli sarı kıvamındadır. Aynı renk
tırnaklardada hakimdir.
Simental Sığırlarda Verim
Simental ırkı sığırlarda canlı ağırlık; Ergin dişi Simental
inekler 600 – 650 kg. Erkek simental boğalar 700 – 900
kg. civarındadır. Simental boğalarda ekstremde olsa Türkiye
‘ de bazı bölgelerde 1100 kg ma kadar canlı ağırlığa ulaştığı
görülmüştür. Ancak simental boğalarda bu durum ortalama
canlı ağırlığı yükseltmemektedir.
Simental dana günlük canlı ağırlık artışı ortalama olarak,
1100 – 1450 gr civarındadır.
Et randımanı % 60 tır.
Simental Hayvanların Diğer Özellikleri
Simental ırkı sığırların döl verimi yüksektir. Simental ırkı
uzun ömürlü bir sığır ırkıdır. Sıcak ve soğuğa çabuk adepte
olurlar. Simental ırkı hayvanlar hertürlü iklim şartında
yetiştirilebilir. Veriminde çok fazla bir değişiklik görülmez.
Simental havyarlar, hastalıklara karşı direçli bir sığır ırkı
olarak bilinir.
Simental kombine bir sığır ırkı olmasından dolayı pazarda
ayrı bir yeri olan sığır ırklarından olup, simental fiyatları, öbür sığır ırklarına göre farklıdır. Simental ırkı
hayvanlar birçok ülkede yetiştirilme açısından birinci sıradaki sığır ırkları arasındadır.
CHAROLAIS (ŞAROLE)
Şarole ırkı sığırın anavatanı Fransa’dır. Dünyada eti için yetiştirilen besi sığırı olarak bilinmektedir.
Şorole ırkı sığırlar dünyada Charolais sığırı olarak bilinmektedir.
Şarole ırkı sığırlarda süt verimi oldukça düşüktür. Etçi bir ırk olan şarole sığır ırkı ülkemizde damızlık
olarak pek yetiştirilmemektedir.
Şarole Irkının Dış Görünüm ve Diğer
Özellikleri
Şarole sığır ırkının bütün vücudu kirli beyaz veya
koyu krem renklidir.
Şarole ırkında hem boynuzlu hem de boynuzsuz
olanlar mevcuttur.
Şarole sığır her türlü hava şartlarına uygunluğu ile
tanınmaktadır.
Şarole boğalarda hızlı kilo alma özelliğine sahip
bir vücut yapısına sahip olduğu gözlenir.
Şarole boğaların kas yapıları gelişmiştir.Besi sığırı olarak etindeki yağ oranı düşüktür. Buda ette aranan
bir özelliktir.Şarole boğanın et kalitesi yüksektir.Şarole inek uzun ömürlüdür.
İyi bakım ve besleme ile hayatları boyunca 8 – 12 yavru alınabilir.Ergin şarole inek canlı ağırlık
olarak ortalama 800 kg. olduğu bilinmektedir bazen ekstrem olsada 1000 kg geçenlerde olmuştur.
Şarole Irkı Sığırlarda Verim
Şarole ırkı verim olarak etçi olduğundan daha ziyade besi sığırı olarak düşünülmektedir. Şarole
sığırlarında şarole boğa günlük 1.100 Gr. İla 1.500 Gr arasında canlı ağırlık artışı
sağlamaktadır.Aynı zamanda 650-700 kg. ağırlığında kesilcek seviyede olmaktadırlar.
Şarole inek pek sağılmaz. Süt verimi yok denecek kadar azdır. Döl verimi diğer sığır ırklarına göre
düşüktür. Etteki Randımanı % 70 tir. Bu özelliği besi sığırı için elverişli bir durumdur.
Şarole ırkı sığırlar daha ziyade besi sığırı olarak yetiştirilecek bir sığır ırkıdır.
LIMOUSIN (LİMUZİN)
Limuzin, inek yetiştiriciliği esasında etçi sığır ırkları
özelliğinden dolayı daha ziyade besiye alınacak dana
elde etmek için yapılmaktadır.
Limuzin Sığır Irkı
Limuzin sığır ırkı, anavatanı Fransa’dır. Fransa’da ilk
yetiştirilme yeri Limuzin bölgesi olmasından dolayı bu
ismi alan limuzin sığır ırkı ilk önce süt ırkı bir hayvan
olarak görülmüştür. Ancak daha sonraları et yönü ağır
bastığından etçi sığır yetiştiriciliğinde kullanılmıştır.
Limuzin sığır ırkı dünyada etçi damızlık sığır
yetiştiriciliğinde ön saflarda bulunan bir sığır ırkıdır.
Limuzin Sığır Irkının Özellikleri
Limuzin sığır ırkı hayvanların renkleri açık kızıl renklidir. Dişi hayvanlar erkeklere göre biraz açık renkli
görünümlüdür. Limuzin sığır ırkı hayvanların burun ve göz kenarları açık renkli olup, boynuzsuz sığır ırkı
olmasına rağmen bonuzlu olanlarda mevcuttur.
Sakin bir görünüme sahip olan limuzin sığırlar, tam bir sürü ve mera hayvanı olma özelliğini
göstermektedir.
Limuzin sığır ırkı hayvanların et tutma özelliği olağanüstü olması, etinin yağsız ve ince lifli olmasından
dolayı et kalitesi yüksektir.
Kas yapısı mükemmel olmasına karşın kemik yapısı ince ve narindir. Bu durum etteki randımanın yüksek
olmasını sağlar. Besi ırkları için önemlidir. Limuzin sığır ırkı hayvanlarda döl verimi yüksektir. Dış
koşullara dayanıklı bir hayvan olup adaptasyon sorunu yaşamazlar.
Limuzin Sığır Irkının Verim Özellikleri
Limuzin sığır ırkı hayvanlarda ergin dişi
hayvanlarda canlı ağırlık 600-700 kg. erkeklerde
ise 900-1000 kg. ortalamasında olmaktadır.
Besiye alınan limuzin ırkı sığırlarda yemden
yararlanma oranı yüksektir. Canlı ağırlık
artışları ortalama 1000-1300 gün/gr olabilir.
Etteki randımanı %65 civarındadır.
Buzağılarda doğum ağırlığı dişilerde 35 kg.
erkeklerde 40 kg. ortalamasındadır. Erkek
danalar bir yaşına geldiği zaman 530 kg canlı
ağırlık ortalamasını yakalamaktadırlar. Bu
özellikler besi ırkları içinde olması gereken özelliklerdir.
Limuzin ineklerin günlük süt verimleri 10 litre civarındadır.Limuzin sığır ırkı hayvanlar yukarıda
belirtilen özelliklerinden dolayı daha ziyade etçi sığır özelliğinden yararlanılır.
Diğer ırklarla karşılaştırma
Üç İngiliz (Red Poll, Hereford, Angus) ve diğer beş Avrupa (Braunvieh, Pinzgauer, Gelbvieh, Simmental, Charolais) sığır ırkı ile Limousins'in uzun süreli çok çoklu ırk çalışması sonucunda, Limousin'in günlük canlı ağırlık artışının en yavaş olmasına rağmen, yemleri satılabilir ete dönüştürmede en verimli ve en hızlı ırk olduğu bildirilmiştir. Canlı ağırlık yüzdesi olarak ifade edilen satılabilir et verimi, diğer birçok sığır ırkına göre Limuzinlerde önemli ölçüde daha yüksek çıkmıştır. Tüketilebilir et verimi, üç İngiliz ırkı için canlı ağırlığın ortalama% 34.9'u, diğer beş kıta Avrupalı ırkında% 40.4 ve Limuzinler için% 46.0 idi. 8 mm'lik yağlı 225 kg'lık ve 0 mm yağ kalitesinde 210 kg satılabilir et satış zamanı için Limuzinler için canlı ağırlık artışı ortalama 1.27 kg / gün, İngiliz ırkları için ortalama 1.29 kg / gün ve diğer kıta Avrupa sığırları için 1.38 kg / gün idi. Limuzin satılabilir eti ortalama 585 gr / gün olarak bulunmuştur. İngiliz ırkları, besiye girişten (sütten kesme) kesime kadar Limousinlerden iki kat daha fazla yem tüketirken, satılabilir eti ortalama 451g / gün idi. Diğer kıta Avrupalı ırklar, ortalama Limuzinlere göre% 25 daha fazla yem alırken daha az satılabilir et 556g / gün üretti. Simmental ve Charolais, Limousins'ten marjinal olarak daha az satılabilir et (590g / gün) üretmesine rağmen % 18 daha fazla yem tüketmiştir.
333 kg karkas ağırlığı için; Limousin karkas randımanlarının, sekiz diğer ırka (min:% 58.6 - max:% 60.4) kıyasla daha yüksek olduğu (% 63.5) olduğu bildirilmiştir.
HEREFORD
| Boynuzluluk durumu değişkendir. |
 |
| 1994 yılından beri Amerika da siyah Hereford ırkı da yetiştirilmeye başlanmıştır! |
Hereford sığırı, İngiltere’de Herefordshire kontluğunun Hereford şehri civarında yetiştirilmiştir. Kısaca
hereford sığırının anavatanı İngiltere’dir. Herefort sığır 19.yy sonlarından itibaren bütün dünyaya buradan
yayılmıştır.
Hereford sığır ırkı hayvan, açık besi
hayvancılık yapmaya çok uygundur.
Yetiştirildiği yerlerde açık besi hayvancılık
yaygın olarak yapıldığından tercih sebebidir.
Hereford Sığırı Özellikleri
Hereford sığırı kırmızı-kahverengi renklidir.
Baş, karın altı, ayak bilekleri ve kuyruk ucu
beyazdır.
Siyah hereford sığırı da mevcuttur. Yalnız
kırmızı-kahverengi olana göre yaygınlaşmamıştır.
Siyah hereford sığır, kırmızı-
kahverengi renkli olanlarda olduğu gibi baş,
karın altı, ayak bilekleri ve kuyruk ucu beyazdır.
Hereford sığır hem boynuzlu hemde boynuzsuz olabilmektedir. Boynuzlu olanlarda boynuz kısa ve
küttür.
Hereford sığır, sakin bir yaşam tarzına sahiptir.
Bu nedenle mera ve açık besi hayvancılık yapılmasına elverişli bir sığır cinsidir.
Hereford sığır, sağlam kemik, tırnak ve kas yapısına sahiptir.
Hereford inek, kolay doğum yapma özelliğine sahiptir. Hereford inek, annelik içgüdüsü diğer sığır
ırklarından daha fazla gelişmiştir.
Hereford ırkı sığırlar, obur yapılarından dolayı çabuk kilo alma özelliğine sahiptir. Dolayısıyla besicilerin
tercih sebebidir.Hereford ırkı sığırların döl verimi yüksektir.
Hereford Sığırı Verim Özellikleri
Hereford sığırı, sütü pek sağılmayan bir
hayvandır. Ekseriyetle buzağıya bırakılır.
Yeni doğan buzağı ağırlığı dişi buzağı 33 kg.
erkek buzağı 36 kg. ortalamasındadır.
Hereford sığırlarında canlı ağırlık ergin ineklerde
550-650 kg. erkeklerde ise 800-1000 kg
civarındadır.
Besideki hereford ırkı sığırlar günlük canlı
ağırlık artışı 1100-1300 gün/gr
ortalamasındadır.
Hereford sığırlarda etteki randıman oldukça
yüksektir. %70 civarı ortalamasındadır. Bir besi hayvanında aranılan özelliklerdendir.
Hereford sığır eti yağsızdır. Et kalitesi yüksek ve yumuşaktır.
Hereford sığırı, özellikle sakin yapısıyla iyi bir mera hayvanı olması, açık besi hayvancılığı yapmaya
elverişli olması, et randımanın yüksek olması, et kalitesinin iyi ve yumuşak olması kısaca problemsiz bir
besi hayvanı olmasından dolayı tercih edilmektedir.
BELÇİKA MAVİSİ
Belçika’nın eski etçil sığırı olan Belçika mavisi,
İngiliz shorthorn ve birde varsayımlara göre
Fransa'nın charolais (Şarole) ırkları ile
melezleştirilmiştir. 20. yy ın başında Belçika Mavisi
adını almıştır. 1950 yılından sonra popileritesi bi
hayli yükselmiştir. Sadece Belçika'da 1.5 milyon
civarı Belçika mavisi olduğu, bu da ülke sığır
sayısının yarısına tekabül etmektedir.
Belçika mavisinde başlangıçtaki asıl hedef hem etçil,
hem sütçü bir ırk olarak faydalanmaktı. Islah
sonuçlarında süt verim özelliği beklenenin altında
çıkmıştır. Fakat et verim özelliğini hala üst
seviyelerde korumaktadır.
Belçika mavisi ırkı Piedmentosa ırkında olduğu gibi "Çift lender gen" (Çift kas geni) özelliğinden dolayı
kuvvetli kas yapısına sahiptir. Buda onun olağan üstü ete dönüşmesine sebep olur. Bu genin bir diğer
özelliği de etin yağlanmasını önler.
Sütçü ırklarla Belçika mavisi melezleştirilebilir. Böyle durumlarda beyaz renkli Belçika mavisi
kullanılması tavsiye edilir. Bunun sebebi doğan buzağılarda açık rengi belirgin olmasıdır. Fakat bazen
güç doğum sorunundan dolayı sezaryan'a başvurulabilir. Bazı ülkelerde bu etçil ırk yasaklanmıştır.
Görünüm Özelliği:
Belçika mavisinin renkleri beyaz, siyah-beyaz,
mavi-beyaz şeklindedir.
İnce ve narin kemik yapısındadır.
Uysal ve sakin yapılıdır.
Buzağılarda hızlı büyüme ve erken gelişme.
Gelişmiş kas yapısı.
Çevre şartlarına uyumu iyidir.
Yüksek verim.
Verim Özelliği:
Canlı Ağırlık (12 aylık): Erkek: 1047 kg ; Dişi 816 kg
Canlı Ağırlık (24 aylık): Erkek: 1709 kg ; Dişi:1102 kg
ABERDEEN ANGUS
Anavatanı İskoçya'dır. 1800 lü yıllarda boynuzsuz angus " doddies " olarak anılırken; Hugh Watson angus birliğini kurmuştur. Angus ırkını önemli kılan en önemli özellik etinin kalitesidir. Amerika birleşik devletlerinde etçi sığır ırklarının çoğunluğunu angus sığırları oluşturmaktadır. Çünkü diğer etçi ırklarına göre angus ırkı daha kaliteli et üretimine olanak verir. Angus etinin tercih edilmesindeki en önemli özellik et yağ oranının düşük olmasıdır. Diğer ırklarda yağ oranı %35-36 lara kadar varırken angus etinde bu oran %6-7 civarındadır. Angus etinde mermerleşme (yağın kas lifleri arasındaki dağılımı ) mükemmeldir.
KARKAS
ETLERİN DAMGALANMASI
Mezbaha, et kombinası ve kesim yerlerinde kesilen ve Veteriner Hekimce muayene ve kontrol edilen etlerden hastalıksız olanlar sağlığa zararsız sabit mürekkepli damga ile mühürlenir.
Koyun ve Sığırlarda MORMAVİ
Keçi, Manda, Deve ve Domuzlarda KIRMIZI mürekkep kullanılır.
Yorumlar